Dat blijkt uit onderzoek van het Erasmus Medisch Centrum in Rotterdam. Dit is de conclusie van een experimentele studie waarbij 63 jonge huisartsen uit Rotterdam, in het laatste jaar van hun opleiding, boekjes kregen met scenario's van patiënten en hun klachten, en op basis van deze beschrijvingen een diagnose moesten stellen. De onderzoekers wilden nagaan of de houding van de patiënt een invloed heeft op de accuraatheid van de diagnose. Er werden 6 situaties beschreven: 3 eenvoudige ziektebeelden en 3 complexe.

De hypothetische patiënten waren ofwel neutraal ofwel lastig. De lastigaards waren onbeleefd of agressief, ze trokken de kennis van de arts in twijfel of deden zich voor als hopeloos geval. De deelnemende dokters moesten de casussen lezen en vervolgens drie taken uitvoeren. Voor hun eerste opdracht moesten ze zo snel mogelijk een diagnose stellen. Bij de tweede opdracht kregen ze rustig de tijd om tot een goed doordachte diagnose te komen die ze goed moesten argumenteren. De derde opdracht ten slotte bestond erin de houding van de patiënt een score toe te kennen (van aangenaam tot hoogst onaangenaam).

De analyse toont het volgende: de diagnose wordt vaker correct gesteld bij een eenvoudig medisch probleem, ook bij lastige patiënten, wat logisch klinkt. Wanneer men meer tijd neemt om tot de diagnose te komen en kan reflecteren over de klachten, komt men eveneens vaker tot een correcte diagnose, dat is evenmin een verrassing. Echter, de kans op een verkeerde diagnose is groter als het gaat om een lastige patiënt, terwijl de dokter minder vaak de bal misslaat bij een neutrale patiënt. Of ze daarbij veel of weinig tijd kregen om tot een diagnose te komen, maakte niet echt uit.
Bij dit onderzoek willen we een aantal kanttekeningen plaatsen. Boekjes met scenario's zijn niet hetzelfde als de praktijk. In reële situaties kan de arts bijvoorbeeld ook repliek geven aan een lastige patiënt. Een studie met simulatiepatiënten was realistischer geweest. Bovendien gaat het in deze studie enkel om jonge huisartsen.

Mogelijk zijn oudere huisartsen al wat meer gewoon en worden hun diagnoses minder beïnvloed door vervelend gedrag van een patiënt. De studie maakt wel duidelijk dat de dokter ook gevoelens heeft en dat lastige patiënten ongewild een invloed kunnen uitoefenen op het denken van hun arts. Het lastige gedrag in deze studie mag echter niet verward worden met assertiviteit. Een mondige patiënt, zoals er vandaag gelukkig veel zijn, is daarom geen lastige patiënt. Assertieve mensen die kritische bedenkingen hebben bij de werkwijze van hun arts kunnen dat ook op een beleefde manier uiten. Bijvoorbeeld: 'Is de behandeling die u voorstelt mijn enige optie, of zijn er nog alternatieven denkbaar?' Of nog, 'Dokter, wat kan er gebeuren indien ik deze behandeling niet volg, want ik voel dat ik hier niet helemaal achter sta.'

Bron: Het Belang van Limburg 22 Maart 2016